KỸ THUẬT TRỒNG VÀ CHĂM SÓC CÂY HÀ THỦ Ô
Việt Nam có 2 loại hà thủ ô là đỏ và trắng. Loại hay được dùng làm thuốc là hà thủ ô đỏ.
Đây là loài cây thảo leo bằng thân quấn, sống nhiều năm.
Hà thủ ô mọc hoang ở nơi râm mát, ven suối, khe núi đá, rừng cây bụi, trong thung lũng, chân núi cao từ 500 đến 1.600m.
Cây hà thủ ô nằm trong danh sách những loại thảo dược có tác dụng chữa bệnh hiệu quả, do đó bạn hãy cùng Quốc Gia điểm qua các chú ý khi trồng cây Hà thủ Ô.
Điều kiện nhiệt độ trồng cây Hà thủ ô
Tuy cây mọc hoang ở vùng rừng núi nhưng khi trồng ở vùng đồng bằng, cây vẫn sinh trưởng rất tốt. Nhiệt độ thích hợp cho cây sinh trưởng từ 220 C – 270 C, lượng mưa từ 1500 – 1800mm, cây cần đất tơi xốp nhiều mùn.
Thời vụ trồng cây Hà thủ ô
– Thời vụ trồng cây hà thủ ô thích hợp nhất vào khoảng tháng 8 hoặc tháng 2 hàng năm. Cây ưa ẩm nên tốt nhất trồng vào mùa Xuân khi nhiệt độ vừa phải cây sẽ nhanh nãy mầm.
Lựa chọn giống hà thủ ô
Vì trồng làm thuốc nên khi lựa chọn giống cần phải đảm bảo yêu cầu cây từ 20- 40 cm, lá đều đẹp, không sâu bệnh, thân mập không dập xước.
Phương thức và mật độ trồng cây hà thủ ô
– Trồng Hà Thủ Ô dưới tán rừng tự nhiên: Căn cứ vào hiện trạng khu rừng trồng mà quyết định trồng theo băng, theo ô hay theo đám.
+ Nếu trồng theo băng thì chừa rộng 1,5-2,5 m, còn băng chặt rộng 1-1,5 m được phát dọn sạch thực bì rồi cuốc hố trồng Hà Thủ Ô trên đó. Trên các băng, khoảng cách giữa các cây là 60 – 80 cm.
+ Trồng theo đám là chọn những khoảng rừng có độ tán che thích hợp rồi trồng rải rác cây Hà Thủ Ô vào đó. Trồng sao cho khoảng cách tối thiểu giữa các cây từ 60 đến 80 cm.
– Trồng Hà Thủ Ô dưới tán rừng trồng: Có thể trồng dưới tán Keo, tán Quế, Sưa, Sấu, Hòe,… Sau khi trồng các cây trồng chính 1- 2 năm thì tiến hành trồng Hà Thủ Ô xen vào giữa các hàng cây lấy gỗ, ăn quả, cây bóng mát. Đảm bảo khoảng cách giữa các cây Hà Thủ Ô tối thiểu là 60 đến 80cm.
– Trồng Hà Thủ Ô trong vườn hộ gia đình: có thể trồng dưới tán các loại cây ăn quả như: mít, vải, nhãn, bưởi, na…Đảm bảo khoảng cách giữa các cây ba kích tối thiểu là 60 đến 80 cm
– Trồng Hà Thủ Ô nơi đất trống: Có thể trồng Hà Thủ Ô nơi đất trống như đất nương rẫy, đất đồi còn tốt. Trồng Hà Thủ Ô với khoảng cách mật độ là: 50 đến 80 cm và có giàn cho dây leo. Trường hợp này ta có thể xen canh với những cây công trình làm cây bóng mát mau lớn như : Bàng Đài Loan, Chiêu Liêu, Sấu , Ban tím, Muồng Hoàng Yến, Gáo Vàng.
Kỹ thuật trồng và chăm sóc cây Hà thủ ô
- Làm đất: Đất phẳng thì cần tiến hành lên luống cao, có hệ thống thoát nước đảm bảo để tránh ngập úng làm thối rễ. Đất dốc thì tiến hành đào hố sâu 30 x rộng 30 cm.
– Bón lót: Giai đoạn bón lót 5-6 kg phân hữu cơ Chim yến + 200gr humic max us + 200gr NPK (20-20-15) tuỳ theo đất màu mỡ hay đất xấu chúng ta có thể thêm hoặc giảm lượng phân bón lót cho mỗi hố, đảo đều phân với đất, lấp cho gần đầy hố.
- Trồng cây: Dùng dao, kéo sắc rạch bỏ túi bầu (tránh để vỡ bầu), đặt cây giống vào giữa hố, lấp đất đến qua cổ rễ và nén nhẹ.
Trồng xong cần tưới nước đẫm nước ngay để tránh mất nước và rễ tiếp xúc với đất được tốt.
Sau trồng khoảng 15 ngày cần phải cắm cọc cho Hà Thủ Ô leo lên, vươn ngọn rất nhanh.
- Kỹ thuật chăm sóc cho cây hà thủ ô
Trồng xong cần tưới ẩm cho cây khoảng 2 tuần đầu để cây bén rễ có ngọn vươn lên.
Trong 2 năm đầu, mỗi năm chăm sóc 2 – 3 lần và từ năm thứ 3 mỗi năm 1 – 2 lần. Tuỳ đất tốt hay xấu có thể tăng hoặc giảm liều lượng phân cho phù hợp.
+ Phân bón thúc: 1-2 kg humic max us+ 1-2 kg siêu lân hữu cơ pha trong 300-700 lít nước phun hoặc tưới đẫm 1 ha. Định kỳ khoảng 10-15 ngày phun lại. Bên cạnh đó chúng ta cũng cần phải bón gốc thêm Ure, DAP,NPK (20-20-15) bón gốc khoảng 50-100kg /1 ha.
Khi ra củ chúng ta bón thêm 1-2 kg Loại to củ pha trong 300-700 lít nước phun hoặc tưới đẫm 1 ha. Định kỳ khoảng 7-10 ngày phun lại. Chú ý: Khi hà thủ ô có củ bón NPK hàm lượng kali cao hơn đạm và lân để cây nuôi củ đạt năng suất.
– Cách bón: Rải phân cách gốc 10cm kết hợp vun gốc lấp phân bón cho cây. Sau đó tưới nước giúp cây hấp thụ dinh dưỡng tốt nhất.
Chăm sóc cần cuốc xới đất quanh cây, nhặt cỏ dại và diệt bỏ những cây chèn ép. Khi mới trồng những thân non hay bị dế, sên đen và ốc sên ăn lá cắn đứt dây. Do đó cần chú ý theo dõi kiểm tra thường xuyên thời kỳ này, phòng trừ bằng cách quan sát rồi bắt sâu trực tiếp. Nếu quá nhiều cũng cần phun thuốc bảo vệ thực vật nhưng phải đảm bảo an toàn.
Chú ý : Không xới cỏ quá sâu, cẩn thận trúng củ bị trầy xước, hư hại vi khuẩn xâm nhập, điều chỉnh độ che tán 30-40%
- Thu hoạch cây hà thủ ô
Thu hoạch vào mùa đông khi cây đã già và lá đã lụi.
Lấy củ rửa sạch cắt bỏ rễ con, củ nhỏ để nguyên, củ to bổ thành miếng phơi khô làm thuốc.
Có thể dùng tươi, không chế biến hoặc nấu với đỗ đen.
Thân cây cũng được sử dụng. Lá có thể dùng làm rau ăn, dây lá cũng có thể làm thuốc.
Công dụng của hà thủ ô
Chữa trị những bệnh liên quan đến thần kinh như chữa suy nhược thần kinh, làm khỏe gân cốt.
Tác dụng chữa trị bệnh rụng tóc, chống lại sự lão hóa của tuổi tác, với nam giới thì hà thủ ô làm đen râu và tóc.
Hà thủ Ô là loại thảo dược quý này còn được dùng để bệnh đau lưng ở phía dưới, đay khớp gối, chữa liệt nửa người, người hay bị tinh thần hồi hộp, bị mất ngủ….Bên cạnh đó thì hà thủ ô còn được dùng để tăng cường hệ miễng dịch cho cơ thể, cân bằng lượng đường có trong máu.
Giúp ngăn ngừa tình trạng xơ vữa động mạch, bảo vệ tế bào gan, thúc đẩy quá trình sản sinh hồng cầu, nâng cao khả năng miễn dịch, cải thiện hoạt động của hệ thống các tuyến nội tiết, đặc biệt là tuyến thượng thận và giáp trạng.
Ngoài ra còn có tác dụng kháng khuẩn, nâng cao khả năng chống rét của cơ thể, nhuận tràng và giải độc.
Đặc biệt, rất nhiều người biết đến hà thủ ô nhờ công dụng bảo vệ và làm trẻ hóa mái tóc.
#phanbon #kythuattronghathuo #chamsochathuo #hathuo #phanbontocu #phanbonsieulanhuuco #phanbonhumicmaxus #congdunghathuo #quocgiaxanh